گزارشگران بنابر وظایف مطبوعاتی خود و با وجود فاصله عمیق اش با تزهای انحرافی این تجمع از ابتدا تاکنون، با تنی چند از فعالین این مجموعه در حریم احترام به دگراندیشی به گفتگو نشسته است و گزارش زیر را به خوانندگان ارائه میدهد.
گزارشگران
آقای علی کشتگر
ـ آقای کشتگر، این چهارمین همآیشی است که صورت میگیرد. این همایش را شما چگونه ارزیابی میکنید و چه دستآوردهایی تا کنون برای جنبش مردم داشته؟
- ببینید، این که تازه شروع شده، ولی اساساً من معتقدم که گفتگو بین صاحبنظران و بین فعالین سیاسی، همیشه سازنده است، برای اینکه به هر حال در این سالن، دهها نفر صاحبنظر، بیش از 100 نفر افراد سیاسی، جمعند و دارند خیلی دوستانه با هم گفت و گو میکنند، گفت و گوی صریح، انتقادی، روشن؛ این طبیعتاً میتواند بسیار مفید و سازنده باشد، بحث هم که بحث مسائل ایران هست، حالا باید ببینیم که نتیجۀ کار چه خواهد شد، ولی من همینجوری، پیشاپیش میتوانم بگویم که همیشه این گونه گفت و گوها سازنده و مفیده.
- اساس محور این همآیش را شما بیشتر روی چه چیزی میبینید؟
- به نظر من مسئلۀ اینکه چه آفاتی جنبش سبز را در مخاطره قرار میده و آیا راه حلی برای بحران سیاسی کنونی ایران هست؟ باید حالا بحثها وارد این قسمت بشود، به نظر من. آنوقت مهمتر و جالبتر خواهد بود.
ـ خیلی ممنون.
آقای کاظم کردوانی
- آقای کردوانی، این چهارمین همآیشی است که داره صورت میگیره، شما بهعنوان یکی از نویسندگان و عضو کانون نویسندگان ایران، ارزیابیتان نسبت به این همآیش چیه؟
- ببینید، من اولاً فکر میکنم این پراکندگی که در جنبش، چه در داخل، چه درخارج هست، یکی از بزرگترین ضعف های جنبش ماست. هر نوع تجمعی که بتواند کمک کند به رفع این پراکندگی، به نظر من مثبته، هرنوع تجمع طبیعتاً نیروهای ترقیخواه و جمهوری خواه، از این جهت من فکر میکنم که خوب این هم امر مثبتیه، بعد طیفهای گوناگونی که هستند – من خودم عضو اتحاد جمهوریخواهان نیستم – امکان تضارب آراء هست در این میان، با همۀ نزدیکیهایی که با هم دارند، روحیۀ اینها هم تا حالا نشان داده روحیه بازی بوده، توانسته اند یک مقداری بحث سازماندهی بکنند از طریق پالتالک، اینها بالاخره کمک میکنه و بسیار مثبته و من فکر میکنم که یکی از مسائل اصلی و مهم امروز اینه که جمهوریخواهان ایران، از هر گرایشی هستند، بتوانند حتّا در یک تشکیلات واحد کار بکنند، در نتیجه من این اقدام را خیلی درست ارزیابی میکنم با هر ایراداتی که میتواند...
- شما که اینقدر مطمئن هستید و این امر را اینقدر مثبت ارزیابی میکنید، پس چه جوریه که بقیۀ نیروهای اپوزیسیون، نیروهای سیاسی و فعالین سیاسی نمیتوانند این اتحاد و این تشکل را به وجود بیآورند و در واقع آلترناتیوی باشند در مقابل رژیم؟
- ببینید، یک مشکل اصلی، خوب طبیعتاً اتحاد جمهوریخواهان یا مثلاً اتحاد جمهوریخواهان دمکرات و لائیک، طبعاً ضعف های خودشان را دارند که نمیتوانند نیروهای دیگر را جلب بکنند، ولی اساساً یک ماجرایی که هست در مورد اپوزیسیون، اپوزیسیون خارج، الان میبینید که دیگه یک شور دیگه ای هست، چون یک جنبش در ایران درست شده، اپوزیسیون زمانی میتواند مؤثر باشد به عنوان اپوزیسیون سیاسی، نه مثل روشنفکری که کار سیاسی میکنه مثل من، - من بیشتر در حوزۀ روشنفکری کار میکنم -. که بتونه سیاستهای روز پیاده بکنه، بتونه در واقع حرف کلی گفتن نه، سیاست بکنه در جامعه، مشکل اصلی که اپوزیسیون خارج داره، از این وسیله محرومه.
- این نشان دهندۀ اختلاف سیاسی است که بین نیروها وجود دارد.
- هم این، همین و هم نبودن اینها در ایرانه، امروز امکان داره که یکجوری آروم، آروم به نظر من پیدا بشه، که اگر این جنبش بتونه با یک جریانی در ایران، در واقع ارتباط برقرار بکنه، اول ارتباط فکری، بعد ارتباط تشکیلاتی، آنوقت میتونه خیلی در مورد ایران مؤثر باشه تا، حقیقت این است که ما در حوزۀ نظر در ایران خیلی فقیریم، و ما میتوانیم یک بخشی از این بار را، حداقل خارج دستش بازهتره، منتها رو هوا نمیتونه حرف بزنه، باید با جریان ایران در واقع پیوند پیدا بکنه تا بتونه آن اثر را داشته باشه.
- خیلی ممنون.
خانم حقیقتجو
- شما برای اولین باره که در همآیش اتحاد جمهوریخواهان شرکت میکنید، ارزیابی و نگاه شما نسبت به این همایش چیه؟
- ببینید، من فکر میکنم که اگر ایرانیها متشکل بشوند، کار جمعی بکنند، به ارزیابی گذشته بپردازند، برنامه شان را برای آینده تنظیم بکنند، این میتونه خیلی مفید و مؤثر باشه. اما در هرحال علاوه بر تشکلهایی که افراد متناسب با دیدگاههای مشترکشان تنظیم میکنند، بهنظر من خیلی ضروری هست که ارتباط گستردهای بین اپوزیسیون و طیفهای گستردهتر اپوزیسیون شکل بگیره و از دل یک ارتباطات گسترده تر به یک اهداف قابل دستیابی مرحله ای برسه.
- یعنی شما فکر میکنید این اتحاد میتونه برای حفظ نظام حرکت بکنه، یا برای سرنگونی نظام؟
- این را باید از خودشون بپرسید.
- ولی شما به عنوان یکی از فعالین سیاسی، تلاشتان با نیروهای سیاسی خارج کشور برای حفظ نظامه و در واقع اصلاحاتی که مدّ نظر شماست! یا اینکه شما هم خواهان تغییر و براندازی هستید؟
- ببینید، در ارتباط با کشور، هدف ما حفظ ایران هست، و حضور یک دولت دمکراتیک در ایران، من فکر میکنم که این هدف بسیار مهمی است، البته هر گروهی میتونه به سمت یک دیکتاتوری بعد از گذشت یک مدت میل بکنه و بنابراین اگر این یک دولت دمکراتیک که تنوع مذهبی، تنوع قومی، تنوع سیاسی، تنوع جنسی در ایران را به رسمیت بشناسه و همه در قدرت سهیم باشند، من فکر میکنم که این از مبانی پایداری ایران خواهد بود، ایران به همین شکلی که وجود داره، امنیت ملی ایران هم در این تعریف میشه که گروههای متنوع ایرانیان، در واقع ایران برای همۀ ایرانیان، در این جا بگیره، حالا اگر که این نظام موجود قابل اصلاح هست، بنده شخصاً مشکلی با نظام ندارم، مبنی بر اینکه این نظام، نظام دمکراتیک بشه، به نحوی که همۀ گروههای سیاسی، همۀ گروههای مذهبی را در بر بگیره و بپذیره که ایران مال همۀ ایرانیانه، نه اینکه فقط یک گروه از نخبگان ایرانی قدرت را بهدست بگیرند و بخواهند آنطور که خودشان میبینند مملکت را اداره کنند، از نظر من ماحصل این همگرائی باید تبدیل به توسعۀ همهجانبۀ کشور بشه، اما در هرحال این امر لازمۀ هم تغییر قوانین موضوعی در کشور هست، هم لازمۀ تغییر بعضی ازاصول قانون اساسی در کشور هست.
- یک سئوال دیگر، آقای مهاجرانی اخیراً در نامهای قتلهای 60- 67 را محکوم کرده، شما در آن موقع در رأس قدرت و جزو اصلاح طلبان بودید و میدونستید که این قتلها صورت گرفته، سکوت شما ناشی از چی بود و الان چرا این سکوت را نمیشکنید؟
- بنده وقتیکه قتلهای زنجیرهای در کشور اتفاق افتاده، 19 سال بیشتر نداشتم، دبیر دبیرستان بودم، یعنی برای اولین بار تازه کارم را شروع کرده بودم، سال اولم بود و در هیچ قدرتی هم نبودم که چه سهیم بوده باشم در آن جریان، چه بخواهم در قبال آن جریان سکوت کرده باشم.
- شما به عنوان یکی از اعضای اصلاح طلبان، نمیخواهید که حداقل این قضیه را از دید خودتان، از نگاه ...
- من مصاحبه کردم با ...
- ...از نگاه خودتان محکوم کنید؟
- میگم مصاحبه کردم در این زمینه، من در این زمینه مصاحبه کردم و فکر میکنم که ...
- یعنی محکوم کردید؟
- بله، گرچه باید به پیشینه ی آن داستان نگاه کرد، ولی حتّا این نقض اصول موجود در قانون اساسی بوده، یعنی در قانون اساسی، فصل حقوق مردم بیان میکنه، سخن از دادگاه، سخن از ...
- من با اینها کار ندارم، من میخواهم بدانم که ...
- حرفم همینه، یعنی میخواهم بگویم که قانون اساسی نقض شده، یعنی آن اعدامها، اگر ما بخواهیم به اعدامهای سال 67 بپردازیم، حتّا از زاویۀ نقض قانون اساسی جمهوری اسلامی هم میتوانیم به تحلیل آن بپردازیم، بنایراین تحلیل آن عملکرد، عملکردی که من فکر میکنم اشتباه بوده به نظر من بسیاری مقامات، من حتّا شخصاً از مقامات امنیتی هم شنیدهام که انتقادهای خودشان را متوجه قتلهای 67 میکنند، یعنی صرفاً شامل ما اصلاح طلبان هم نمیشه، منتها متأسفانه آن فضای سیاسی که ایجاد شده بود، بعد از جنگ، من نمیخواهم آنرا توجیه بکنم، آن قتلها را، یعنی میخواهم بگویم که باید به این زمینهاش هم توجه کرد که در واقع قطعنامۀ سازمان ملل پذیرفته شده بود، صلح اعلام شده بود، بعدش اینها حمله کردند، در واقع چه در رابطه با آن،هایی که در واقع میتونستند در یک دادگاه محکوم بشن، چه در مورد کسانی که در واقع بیگناه بودند، مثلاً چپها چه نقشی داشتند در جنگ ایران و عراق؟ یا بسیاری از افراد از ابتدای دهۀ 60 در زندان بودند...
- چپها در انقلاب نقش داشتند؟
- در انقلاب نقش داشتند، منظورم اینست که در آن زندان اعدام شدند، بنابراین چه آن هایی که ظاهراً میتونستند محکوم بشن در یک دادگاه، چه آنهایی که واقعاً بیگناه بودند و کشته شدند، از زاویۀ هر دو نگاه بکنیم من فکر میکنم که آن اعدامها در حقیقت یکی از مهمترین مشخصه های نقض قانون اساسی است.
- خیلی ممنون خانم حقیقتجو.
آقای مسعود فتحی
- آقای مسعود فتحی، این چهارمین همآیش جمهوریخواهانه که صورت میگیره، میخواستم بدانم ارزیابی شما نسبت به این تشکل چیه؟
- بنده یکی از مسئولین این تشکیلات هستم، عضو هیئت سیاسی – اجرائیش هستم، طبیعتاً از اول شکلگیریاش هم باهاش بودم و تشکیلاتی هستش اتحاد جمهوریخواهان برای تقویت جنبش دمکراسی در ایران و مبارزه برای دمکراسی در ایران و خط مشیای که توی در این دوره داشته بخصوص در رابطه با انتخابات هم نشان داده که این خط مشی، خط مشی کارایی بوده و بههمین دلیل هم از موقعیت بهتری نسبت بهگذشته برخورداره و الان همینطور که میبینید، و استقبالی که از این همآیش شده در همین روز اولش، تونسته به یک شکلی نیروهایی را که میخواسته مورد خطاب قرار بده و بتونه جهت بده به کارهاش و سیاست هاش را بتونه تبلیغ بکنه، تا حدودی تونسته به مخاطبانش برسونه و تونسته جای پایی برای خودش باز کنه که بتونه از آن نقطه حرکت کنه.
- خیلی ممنون
- خواهش میکنم.
آقای نیما مفاسات
- آقای نیما مفاسات میتوانید لطفاً خودتون رو کمی بیشتر معرفی کنید؟
- بله، من نیما مفاسات هستم. 25 سالمه و در اوبرهاوزن آلمان زندگی میکنم. من در دانشگاه دوسلدورف آلمان، حقوق خوندم و در انتخابات مجلس آلمان انتخاب شدم.
- انگیزه ی شما از شرکت در این همایش چه بوده؟
- هدف من از وارد شدن در سیاست این بود که برای دنیایی مبارزه کنم که در اون جنگی وجود نداشته باشه، بین ملت ها همبستگی باشه و مردم بتونن آزاد زندگی کنن.
- شما نماینده ی حزب چپ آلمان هستید؟
- بله.
- در چه شهری؟
- در اوبرهاوزن.
- آیا پیام خاصی برای اتحاد جمهوریخواهان داشتید؟
- بله، پیام من در مورد سبزها و تظاهرات در ایران بود که خونده شد.
- خیلی ممنون، مرسی.
خانم مریم سطوت
- خانم مریم سطوت، شما یکی از برگزارکنندگان همایش اتحاد جمهوری خواهان ایران هستید، نقاط ضعف و قوت این همایش رو در چه میبینید؟ آیا نقطه ضعف و قوتی وجود داشت یا نه؟
- معلومه که هر جریانی، هر برنامه ای نقطه ضعف و قدرت داره. نقطه ی قدرتش بر این بود که بعد از جریانات جنبش سبز برگزار شد و به همین دلیل حمایت بسیاری شد و شرکت کننده های بسیاری از کسانی که علاقه مند بودند که ببینند که اتحاد نظرش راجع به جنبش سبز چیه شرکت کردند و همه گوش داشتند و گوششون باز بود که ببینند نظرات اتحاد جمهوری خواهان چی هست. از طرف دیگه جوانان زیادی که توی جنبش سبز فعال بودن شرکت کردند و خود اونها یه روحیه و فضای دیگری رو با خودشون به این جمع آوردن و همه رو به نوعی متاثر کردن. اینا نقاط مثبتش بود، خوب نقاط منفی هم یه مقدار در مورد سازماندهی و سازمانگریش بود که یه سری مشکلاتی که همیشه یه بخشش مربوط به خود ایرانیانه و یه بخشی هم مربوط به برگزاری خود برنامه، این هم بود. که این ناشی از دیر شروع شدن جلسات و مسایلی از این دست بود.
- سیاست محوری این همایش بر روی چه اساسی پیش میره؟ یا بهتره بپرسم سیاست اتحاد جمهوری خواهان در این همایش آخر بر چه اساسی بود؟
- تو این همایش ما همه ی بحث ها و صحبت هامون در ارتباط با جنبش سبز، نگاه ما، تصمیمی که راجع به اون داریم، چه جوری بررسی اش میکنیم، این جنبش به کجا میره، آینده اش چه خواهد بود، اینها مسایل محوری بحث های ما هست. در قبل از این همایش هم به خاطر تصمیم درستی که اتحاد جمهوری خواهان در ارتباط با انتخابات گرفت و سیاست درستی رو که اتخاذ کرد که مسئله شرکت فعال در انتخابات بود، نگاه های بسیاری رو به سمت اتحاد جمهوری خواهان برگردوند و نیروهای بسیاری رو متوجه کرد و ما مورد حمایت بیشتری از جنبش سبز قرار گرفتیم.
- این چهارمین همایشیه که برگزار میشه، اتحاد جمهوری خواهان در طول این چهار سال چه تأثیر و چه دستآوردی داشته که بتونه جنبش مردم رو به شکلی رهبری بکنه؟ آیا تونسته تأثیری روی جنبش مردم داشته باشه یا نه؟
- جنبش که در داخل کشور هست و خیلی طبیعیه که ما یه نیرویی هستیم که در خارج از کشور فعالیت میکنیم و در داخل کشور فعالیتی نداریم متأسفانه. اگه جمهوری اسلامی اجازه میداد ما اونجا میتونستیم حزب مون رو داشته باشیم یا سازمان مون رو داشته باشیم، حرکت میکردیم. حرکت اتحاد جمهوری خواهان یه حرکت حمایتی هست از جنبش مردم در ایران. حتی جنبش سبز هم نشون داد که قلب جریانات در ایران میگذره و ما باید کوشش کنیم برنامه و سیاست هایی رو اتخاذ کنیم که بتونیم در داخل کشور فعالیت کنیم. ولی اتحاد جمهوریخواهان، فعالیت خودش رو اینجا بر این مبنا متمرکز کرد که بتونیم حمایت فعالانه داشته باشیم از آنچه که در ایران انجام میگیره. حمایت های بین المللی رو جلب کنیم برای حرکت های مدنی که در داخل کشور انجام میشه و بتونیم اینجا صدای مردم و حرکت اونها رو بهتر منعکس کنیم.
- این سیاست حمایت یا در واقع محور سیاست جمهوری خواهان، بر اساس حفظ نظام پیش میره یا بر اساس شعارهای رادیکالی که مردم ایران میدن؟
- ما حمایت کردیم از جنبش مردمی، به همین دلیل همه ی کوشش مون این بود که حرکت های مدنی که در داخل کشور میشه اینجا بتونیم صداش رو به گوش مراکز بین المللی برسونیم با توجه به روابطی که اینجا داشتیم با احزاب و با نیروها و با سازمان های جهانی و در این حرکت هم تا یه حدود زیادی موفق بودیم.
- سئوال من این بود که سیاست اتحاد جمهوری خواهان در ارتباط با حمایت از شعار های رادیکال مردمه یا در جهت حفظ نظام حرکت میکنه؟ سیاست اتحاد جمهوری خواهان رو میخوام بدونم.
- شعارهای رادیکال مردم نه، شعارهایی که مردم میدن. از نظر ما اتفاقاً شعار های مردم رادیکال نیست. مردم یه سری شعارهایی میدن، یه سری خواست هایی دارن، اتحاد جمهوری خواهان هم از این خواست ها حمایت میکنه.
- منظور من اینه که سیاستی که این اتحاد داره پیش میبره. مردم ایران شعارهاشون رادیکال شده و وقتی که شعار استقلال ـ آزادی ـ جمهوری ایرانی رو میدن، لرزه بر اندام رژیم میاندازن و رژیم رو زیر سئوال میبرن! میخوام بدونم با این حساب، آیا سیاست اتحاد جمهوری خواهان بر اساس حفظ این نظام داره پیش میره یا بر اساس حرکت رادیکالی که مردم دارن پیش میبرن؟
- همین رو من جواب دادم به شما. مسئله ی شعارهایی که مردم میدن، شعار جمهوری ایرانی رو اولاً که همه ی مردم نمیدادن، یه بخشی میدادن. ولی اونها هم حق شون هست که شعار خودشون رو بدن، هر جوری که میدونن و هر کسی حقاش هست که هر شعاری که داره بده. ما از مجموع فعالیت مردم حمایت میکنیم یعنی مردم رفتن تو خیابون اساساً بهدنبال حقوق شهروندی خودشون که اولین حقاش هم شرکت آزادانه در انتخابات بوده.
- یعنی در واقع سیاست اتحاد جمهوری خواهان بر پایه ی حفظ نظام نیست؟
- برای حفظ نظام رو من متوجه نمیشم یعنی چی؟
- حفظ نظامی که بخشی از اصلاح طلبان دارن پیش میکشن.
- ما حمایت کننده ی اصلاح طلبان هستیم، چرا نه؟ این حرکتهایی که در داخل داره میشه، اصلاح طلبان حامیاش هستن و فعالیت میکنن. خود آقای موسوی و کروبی جزء اصلاح طلبان هستن و ما حمایت شون میکنیم، سیاست شون رو قبول داریم.
- یعنی هم اصلاخ طلبان رو حمایت میکنین و هم شعار های رادیکال مردم رو؟
- اینها هر دو یکی هستن از نظر ما، دو تا نیستن!
- شعارهای رادیکال مردم در جهت فروپاشی نظام حرکت میکنه ولی آقای موسوی "جمهوری اسلامی ـ نه یک کلمه کمتر ـ نه یک کلمه بیشتر" رو مطرح میکنه. وقتی اتحاد جمهوری خواهان از اصلاح طلبان حمایت میکنه در واقع به نوعی حمایت از حفظ نظامه و شما چرا نمیخواهین بیان کنید که در جهت حفظ نظام و حفظ اصلاح طلبان حرکت میکنید؟
- شما میتونید نظرتون رو بگید. من هم نظرم رو گفتم.
- من دارم از شما سئوال میکنم و لزومی نداره که نظرم رو بگم. میخوام بدونم سیاست اتحاد جمهوری خواهان بر اساس حفظ نظام هست یا نه؟
- من نظرم رو گفتم. ببینید من نظرم رو گفتم، شما یه چیز مشخصی رو میخواهین از دهان من در بیارین، من همچین چیزی رو اعتقاد ندارم. من معتقدم اصلاح طلبان دارن در ایران خیلی فعالانه عمل میکنن، من معتقدم رهبری این حرکت در داخل کشور ما به دست موسوی، کروبی و خاتمی هست، من معتقدم اتحاد جمهوری خواهان از این مجموعه در داخل کشور حمایت میکنه.
- من هم همین رو میخواستم بدونم. خیلی ممنون، مرسی
- خواهش میکنم.